Tổng quan: tầm quan trọng và cách bảo vệ hệ gan tụy của tôm khỏe mạnh

1. Cấu tạo hệ thống gan tụy của tôm

Gan tụy (hepatopancreas) là cơ quan vô cùng quan trọng trong cơ thể tôm, gan tụy nằm ở phần sau của ngực, ở phần bụng trước tim, xung quanh phần trước của dạ dày môn vị và sau là đường ruột. Gan tôm khỏe mạnh thường có màu nâu vàng, phụ thuộc màu thức ăn. Gan tụy được chia thành hai nửa, đổ vào đường tiêu hoá thông qua phái bụng của ngã ba môn vị và dạ dày giữa.

2. Cấu tạo siêu cấu trúc của gan tôm

Cấu tạo gan theo Cheng và Chen, 1998

- Tế bào B với nhiệm vụ tiết dịch tiêu hóa, tích lũy chất dinh dưỡng, tiêu hóa nội bào vận chuyển các chất đã tiêu hóa, có không bào lớn, nhân rất nhỏ, nằm sát đáy ống gan tụy;

- Tế bào R giữ chức năng hấp thụ, dự trữ lipid và glycogen, nhân rất nhỏ, nằm sát đáy ống gan tụy.

- Tế bào F chịu trách nhiệm tổng hợp protein, lưu trữ khoáng chất, tạo khung lớp biểu mô

- Tế bào E là tế bào mầm ở đầu ống gan tụy, tế bào này phân chia một cách mãnh liệt, phát triển để thay thế các tế bào B, R và F khi bị thoái hóa. Nên tế bào gan tụy là những tế bào có khả năng tự tái tạo.

- Tế bào M là tế bào cơ trơn giúp co bóp

- Lum : Lumen

- Sin xoang tạo máu

- Mft: nhân tế bào biểu mô

3. Chức năng chính của gan tụy

Gan tụy là bộ phận đảm nhận chức năng như một cơ quan tiêu hóa, hấp thụ và dự trữ chất dinh dưỡng từ thức ăn:

- Chức năng tiêu hoá, hấp thu dinh dưỡng: tổng hợp và tiết ra enzyme tiêu hóa thức ăn, chuyển hóa lipid và carbohydrate để cơ thể sử dụng.

- Chức năng lưu trữ: là nơi dự trữ lipid để cung cấp năng lượng cho quá trình lột xác, tôm vẫn duy trì hoạt động lúc bỏ đói và quá trình sinh sản. Gan tụy còn là nơi dự trữ các khoáng chất, chất hữu cơ

- Các chất dinh dưỡng được dự trữ sẽ được vận chuyển đến các cơ, tuyến sinh dục và các mô khác trong giai đoạn tăng trưởng và sinh sản.

- Gan tụy là nơi quan trọng để tổng hợp vitellogenin và hormone steroid sinh dục cho một số bước sinh tổng hợp trong những con đường này.

- Chức năng thải độc

- Chức năng tạo máu, tạo hệ miễn dịch cho cơ thể chống lại các tác nhân xâm nhập

- Chức năng ảnh hưởng đến bài tiết, thời gian lột xác, bài tiết sắc tố, vận chuyển ion trong máu.

Gan tụy giữ vai trò quan trọng đối với sức khỏe tôm

4. Các cấp độ màu sắc gan cho thấy gan tụy không khỏe

Gan có dấu hiệu bệnh thì màu sắc sẽ có sự thay đổi có thể quan sát được bằng mắt thường: Giai đoạn đầu chuyển từ màu nâu sẫm sang màu sáng hoặc đỏ sẫm, hơi sưng; Giai đoạn giữa màu gan hơi trắng, gan hơi co lại; đến Giai đoạn cuối lúc này gan đã hoàn toàn trắng, cho thấy sự phá huỷ gan hoàn toàn.

Màu sắc của gan có thể phản ánh các tình trạng:

+ Gan đỏ: gánh nặng trên gan, có vi khuẩn, viêm, hệ miễn dịch yếu

+ Gan vàng: tiêu hoá bất thường, chuyển hoá các chất dinh dưỡng không đầy đủ

+ Gan trắng: hết glycogen gan và protein, gan nhiễm vi khuẩn và nhiễm độc

+ Gan đen: sự chết của các tế bào giải độc, dư lượng thuốc, rối loạn chuyển hoá các chỉ số hoá lý.

Màu sắc nói lên các dấu hiệu bất thường của gan tôm

5. Điều gì xảy ra khi gan tụy bị tổn thương

- Gan tụy bị tổn thương có thể do môi trường, thức ăn, dịch bệnh: Các yếu tố môi trường thay đổi đột ngột, ô nhiễm khiến tôm bị stress ảnh hưởng đến gan tụy, cho ăn quá nhiều làm gan phải hoạt động quá mức thường xuyên, chất lượng thức ăn không đảm bảo, bị mốc, đem nhiều chất độc vào gan tụy, sử dụng kháng sinh điều trị bệnh làm hại gan tụy, dùng Vitamin quá liều không thể tiêu hóa hấp thụ hết tạo gánh nặng lên hoạt động gan tụy.

- Khi gan tụy bị tổn thương hoạt động tiêu hóa giảm, hệ miễn dịch kém, ruột yếu dễ bị , cơ thể suy yếu, nhạy cảm với các yếu tố tác động dễ stress, khó lột xác, vỏ mềm, tỷ lệ FCR tăng cao làm ảnh hưởng hiệu quả kinh tế:

+ Chức năng tiêu hóa bị ảnh hưởng: Gan tụy có khả năng tiết ra nhiều loại men tiêu hóa thức ăn, gan tụy bị tổn thương sẽ bị teo lại, nhạt màu, ruột đỏ, phân trắng, thức ăn tại ruột khó tiêu hóa, khó hấp thụ

+ Khả năng giải độc bị ảnh hưởng: mất đi khả năng phân giải thức ăn và các chất độc hại, độc tố đi thẳng vào ruột làm tổn thương nhung mao ruột.

6. Bảo vệ gan tụy khỏe - yếu tố thiết yếu cho vụ mùa thành công

Gan tụy vô cùng quan trọng đối với sức khỏe tôm đồng thời rất nhạy cảm, vì vậy, gan tụy cần được chăm sóc và bảo vệ xuyên suốt trong vụ nuôi tôm, đặc biệt là lúc tôm đang bị mắc các bệnh hoặc sau khi điều trị bằng kháng sinh, gan tôm còn cần được đặc biệt quan tâm thì tôm mới có khả năng phục hồi.

Các biện pháp để bảo vệ gan tôm:

- Tôm giống khỏe mạnh, không mắc các bệnh về gan (Tham khảo: chọn tôm giống chất lượng)

- Đảm bảo các yếu tố môi trường ao nuôi, kiểm tra thường xuyên và xử lý chất thải, loại bỏ bùn, diệt khuẩn định kỳ, đặc biệt là vi khuẩn Vibrio tác nhân chính gây bệnh Gan tụy cấp trên tôm bằng Mega Vir/ Goal Vir

Goal Vir - Diệt sạch khuẩn ao tôm

- Cho ăn lượng vừa đủ, đảm bảo chất lượng nguồn thức ăn.

- Sử dụng lượng thích hợp Vitamin C, B giúp ích cho sự phát triển của gan tôm.

- Sử dụng các sản phẩm cho gan tôm để bảo vệ chức năng gan, tăng cường miễn dịch bằng cách lựa chọn sử dụng sản phẩm có nguồn gốc từ thảo dược:

+ Dùng Herba Gold định kỳ trộn vào thức ăn cho tôm 3 -5 ml/ ngày

+ Tạt Herba Care/ Best liv 2L cho 3000-4000 m³.

>>> Sản phẩm có nguồn gốc thảo dược, thấy ngay hiệu quả rõ rệt: gan gom, màu sắc đẹp, tôm lớn nhanh khỏe mạnh, giúp tôm chống chịu tốt trước các tác nhân từ bên trong lẫn bên ngoài môi trường:

Herba Care - Chuyên phòng trị các bệnh về gan

-Dưỡng gan, sử dụng các sản phẩm bổ gan, tăng cường chức năng gan, giải độc gan bằng sản phẩm Megaliv Aqua/ Vetliv -07 với lượng lớn Vitamin và khoáng chất:

+ Dùng hàng ngày để dưỡng gan phát triển tốt: 5ml/ kg thức ăn.

+ Trong trường hợp tôm stress, chậm lớn, cần hồi phục sau điều trị hoặc bị bệnh dùng liều 15-20ml/ kg thức ăn.

+Trường hợp môi trường xấu, tôm bỏ ăn: tạt trực tiếp Megaliv Aqua với liều dùng 1L/2000m³.