Xử lý khí độc khẩn cấp, cấp cứu tôm nổi đầu

Tôm nổi đầu, kéo đàn, tấp mé vào buổi sáng là hiện tượng báo hiệu tôm có thể đang gặp vấn đề về sức khỏe hay các điều kiện của môi trường ao nuôi không thích hợp với tôm. Cấp cứu nhanh chóng tình trạng tôm nổi đầu là vô cùng quan trọng để bà con giữ tôm và có thêm thời gian cho quá trình tìm hiểu nguyên nhân rồi xử lý triệt. Hãy cùng BIOAQUA tìm hiểu chi tiết biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị cho từng trường hợp tôm nổi đầu qua bài viết dưới đây.

1. Biểu hiện tôm nổi đầu

Biểu hiện tôm nổi đầu

Hiện tượng tôm nổi đầu rất dễ nhận biết, khi bà con quan sát sẽ có thể thấy:

- Tôm nổi đầu bơi lờ đờ trên mặt nước, không có sức sống, tập trung nhiều nhất là ở khu vực trung tâm của ao nuôi.

- Tôm có thể kéo đàn nhất là vào buổi sáng, bơi vô hướng không xác định.

- Vỏ tôm bị đóng rong, nhớt, khó lột vỏ, không lột vỏ, tấp mé.

- Tôm bỏ ăn, chán ăn, chậm lớn, yếu ớt và chết rải rác, có trường hợp chết hàng loạt vào buổi sáng nếu không kịp cấp cứu.

- Mang tôm chuyển từ màu trắng ngà sang màu hồng.

2. Nguyên nhân nào gây ra hiện tượng tôm nổi đầu

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng nổi đầu ở tôm

2.1 Tôm nổi đầu do thiếu oxy

Lượng oxy không cung cấp đủ cho tôm nuôi mật độ cao đẫn đến thiếu hụt lượng oxy. Trong ao có nhiều loài sinh vật hiếu khí, tảo phát triển quá mức hoạt động cạnh tranh mạnh lượng oxy trong ao với tôm. Mặc dù ban ngày tảo có quang hợp tạo ra oxy nhưng lượng oxy này không bù đắp đủ. Khi lượng oxy hòa tan (DO) trong nước thấp quá mức < 5ppm, tôm bị ngộp, nên sẽ có hiện tượng nổi đầu, đặc biệt là trong thời điểm tôm lột xác cần nhiều oxy.

2.2 Tôm nổi đầu do hàm lượng khí độc cao

Nguyên nhân khiến tôm nổi đầu

Quá trình sinh trưởng và phát triển xuyên suốt vụ nuôi sẽ tạo ra rất nhiều chất thải hữu cơ, thức ăn dư thừa, mùn bã... tích tụ ngày một nhiều dưới đáy ao. Khi không được giải quyết kịp thời, chúng sẽ bị phân hủy tạo ra các loại khí độc như NO₂, NH₃, H₂S trong ao tôm. Lượng khí độc nhanh chóng tăng cao, tôm không lấy đủ oxy ở tầng giữa và tầng đáy nên phải bỏi lên bề mặt nước, gây hiện tượng tôm nổi đầu.

Bên cạnh đó, việc hấp thu lượng khí độc sẽ ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe tôm nuôi, tôm bị sốc, ngộ độc, sức đề kháng sụt giảm nghiêm trọng, chán ăn bỏ ăn, dễ mắc bệnh.

Sự thay đổi của bất kì điều kiện môi trường nào một cách đột ngột cũng có tác động đến tôm, khi nhiệt độ, độ pH, độ trong của nước, các hóa chất trong điều trị bệnh.... không phù hợp đều khiến tôm stress, gây hiện tượng tôm nổi đầu.

2.3 Tôm nổi đầu do nhiễm bệnh

Ngoài các tác nhân từ môi trường, tôm có hiện tượng nổi đầu khi bị nhiễm các bệnh đốm trắng (nổi lờ đờ), hội chứng hoại tử gan tụy cấp (EMS), đỏ thân, bệnh đóng rong (tôm tấp mé)… có thể khiến tôm rớt hàng loạt nhanh chóng.

3. Giải pháp cấp cứu tình trạng tôm nổi đầu

Ngay sau khi thấy tôm nổi đầu thì phải cấp cứu ngay cho tôm và để có thêm thời gian bà con tìm ra nguyên nhân gây bệnh rồi xử lý:

- Cung cấp ngay lượng oxy cho tôm: bật quạt, sục khí, tạt oxy viên Oxy-fix với liều dùng 1kg/ 1500-2000m³ nước để tăng hàm lượng oxy hòa tan nhanh chóng.

- Giải độc khẩn cấp và chống sốc cho tôm bằng cách tạt Yucca Gold liều 500ml/ 2000-3000m³ với khả năng hấp thu, hạ khí độc tức thời.

Giải pháp cấp cứu tôm nổi đầu

4. Xử lý hiện tượng tôm nổi đầu đúng kỹ thuật theo từng nguyên nhân

Sau 1-3 tiếng cấp cứu thì bà con cần tìm hiểu nguyên nhân gây ra hiện tượng tôm nổi đầu, từ đó có cách xử lý hiệu quả.

Kiểm tra tôm xem có bị mềm không, tiến hành đo lượng oxy hòa toàn trong ao có thấp không, đo hàm lượng khí độc NO₂, NH₃, H₂S xem có cao quá mức cho phép không, kiểm tra và đo mật độ tảo, kiểm tra độ pH trong ao nuôi, chẩn đoán bệnh tại ao, xét nghiệm PCR kiểm tra tôm có mắc các bệnh như đốm trắng, đỏ thân, hoại tử gan tụy cấp hay không… BIOAQUA xin tổng hợp cách xử lý theo từng nguyên nhân chi tiết qua bảng dưới đây:

**Nguyên và cách xử lý hiện tượng tôm nổi đầu**
Nguyên nhân	Cách xử lý
Do hệ thống quạt chưa đủ	Bố trị đặt mua thêm quạt, chạy liên tục Bổ sung thêm Oxy-fix cung cấp oxy hòa tan tôm có thể sử dụng ngay
Do hệ thống thổi Oxy	Tăng công suất máy thổ khí, lắp đặt thêm hệ thống Nano Oxy trên 1 đơn vị diện tích, sao cho DO > 5ppm
Do tôm nuôi mật độ cao	Cân nhắc san tôm để giảm mật độ Bổ sung thêm quạt, hệ thống Nao Oxy
Oxy thấp do sử dụng vi sinh hiếu khí	Chạy quạt liên tục để tăng lượng Oxy
Do tảo độc	Cắt tảo bằng vi sinh Mega Lact/ UFO liều dùng 227g/1000-1500m³ an toàn, không gây sụp tảo
Do khí độc	Tốt nhất là tiến hành thay nước, làm loãng hàm lượng khí độc Xử lý khí độc bằng siêu vi sinh Mega Sol/ Nitro Care dạng nén liều 500g/ 2000m³ nước, nhanh chóng đi xuống đáy ao hấp thu khí độc hiệu quả
Sốc do hóa chất	Dùng chất trung hòa độc tố Mega Nice Plus/ Vet Nice 1kg/2000-3000m³

5. Tại sao Yucca Gold trở thành giải pháp cấp cứu hiệu quả tôm nổi đầu?

5.1 Cơ chế hoạt động của Yucca Gold

Yucca Gold được chiết xuất từ cây Yucca, từ lâu đã được ứng dụng nhiều trong ngành thủy sản nhờ khả năng xử lý môi trường cũng như phòng trị bệnh hiệu quả. Yucca có chứa rất nhiều phân tử saponine gồm hai phần chính, steroid ở trung tâm có khả năng tan trong dầu và một hoặc nhiều Carbohydrate mạch nhánh tan trong nước.

Hoạt chất bề mặt (surfactant) trong Yucca Gold có tác dụng kết hợp với ammonia, làm giảm ammonia tự do, làm giảm lượng khí độc rõ rệt khi sử dụng. Chất chiết xuất Yucca ở dạng nước có khả năng kết hợp với các phân tử ammonia chuyển khí độc sang các dạng hợp chất nitrogen không độc khác.

Các hợp chất Stilben có nhiều trong vỏ cây Yucca cũng có liên quan đến khả năng hấp thụ ammonia nhanh chóng cấp cứu cho tôm nổi đầu do lượng khí độc cao.

5.2 Lưu ý khi sử dụng Yucca Gold khi cấp cứu

- Chức năng chính của Yucca Gold là hấp thụ khí độc tức thời, cấp cứu tình trạng tôm nổi đầu, do đó sau khi cấp cứu thì phải tìm hiểu nguyên nhân để giải quyết triệt để đúng vấn đề.

- Không nên trộn Yucca Gold dạng dung dịch với men vi sinh. Nó sẽ làm giảm hiệu quả của men vi sinh đi rất nhiều vì Yucca dạng dụng có tính kháng khuẩn nhất định.

- Trong Yucca Gold có hàm lượng saponine có khả năng kích tôm lột xác nếu tôm vừa mới lột xác mà lại bị kích lột sẽ làm tôm yếu đi, vì vậy hạn chế hoặc tránh sử dụng Yucca Gold trong thời điểm tôm lột xác rộ.

6. Phòng ngừa hiện tượng tôm nổi đầu

Nitro Care - Phòng và xử lý khí độc NH₃ và NO₂

- Cho tôm ăn với lượng vừa phải tránh dư thừa thức ăn

- Nuôi tôm với mật độ phù hợp, đảm bảo các hệ thống cung cấp oxy đủ cho lượng tôm

- Định kỳ từ 7 đến 10 ngày sử dụng Nitro Care một lần cứ 1kg sẽ dùng với khoảng 5000m³ nước. Sử dụng các kit test khí NH₃ và NO₂ thường xuyên để kiểm soát lượng khí và thay đổi liều lượng sao cho phù hợp với tình hình hiện tại.

- Xiphong thường xuyên, sử dụng chế phẩm vi sinh Mega Lact/ UFO để xử lý đáy ao định kỳ, không cho các loại khí độc tăng cao gây hại cho tôm.

- Bổ sung vào thức ăn cho tôm các khoáng chất vi lượng, đa vi lượng cần thiết, men vi sinh, Vitamin (đặc biệt là Vitamin C).... để tăng cường sức đề kháng, cho tôm khỏe mạnh.

Trên đây BIOAQUA GROUP đã thông tin đến bà con về cấp cứu tôm nổi đầu, để được tư vấn chi tiết hơn tùy theo tình trạng ao nuôi và cách sử dụng sản phẩm hiệu quả hãy liên hệ ngay với BIOAQUA. Chúng tôi với đội ngũ chuyên viên kỹ thuật lành nghề và tận tâm, cam kết đem đến cho bà con chất lượng về sản phẩm và dịch vụ tuyệt vời nhất.