Bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan biểu mô (IHHNV) và cách phòng

Bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan biểu mô (IHHNV) trên tôm và cách phòng bệnh hiệu quả

Virus IHHNV được liệt vào danh sách tác nhân gây bệnh nguy hiểm cho giáp xác từ năm 1995, bệnh lây lan rất nhanh và gây tỷ lệ chết rất cao ở tôm xanh, trên tôm thẻ chân trắng gây ra các dị hình, chậm lớn. Bệnh phát triển ở nhiều giai đoạn sống của tôm, việc nghiên cứu về tác nhân gây bệnh, dấu hiệu nhận biết và thực hiện các biện pháp phòng trị kết hợp sẽ khắc phục tối đa ảnh hưởng của IHHNV, hãy cùng BIOAQUA GROUP tìm hiểu những thông tin qua bài viết dưới đây.

1. Bệnh IHHNV là gì?

Bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan biểu mô (Infection with infectious hypodermal and haematopoietic necrosis virus – IHHNV) là bệnh do virus IHHNV gây ra.

IHHNV là virus có kích thước nhỏ nhất được phát hiện trên tôm he. Virus này chỉ có đường kính 22nm, cấu trúc khối cầu đa diện và không có vỏ ngoài. Dựa trên kích thước, hình thái học và hóa sinh, IHHNV được xếp vào họ Parvoviridae và có thể là thành viên của giống Brevidensovirus (Bonami, 1990).

Những dòng IHHNV có thể lây nhiễm cho tôm xanh (P. stylirostris), tôm sú ( P. monodon) và tôm thẻ chân trắng (P. vannamei). Ở tôm xanh bệnh lây lan rất nhanh và thuộc nhóm một trong những bệnh gây tỷ lệ chết cao nhất (có thể >90%). Ở tôm thẻ chân trắng và tôm sú virus này gây chậm tốc độ tăng trưởng và ảnh hưởng hình dạng tế bào, bệnh được gọi là hội chứng biến dạng “Runt deformity syndrome” (RDS).

IHHNV có thể lây nhiễm sang tất cả các giai đoạn sống của tôm theo chiều ngang giữa các cá thể tôm và theo chiều dọc giữa các thế hệ. Nhiều nghiên cứu cho thấy khi những con tôm cái nếu bị nhiễm IHHNV với lượng virus cao sẽ mang những quả trứng không thể phát triển và nở ra. Tôm bố mẹ bị nhiễm bệnh sẽ cho ra các Nauplii cũng nhiễm IHHNV với tỷ lệ cao.

2. Triệu chứng tôm nhiễm IHHNV

Tôm bị nhiễm IHHNV có các triệu chứng suy yếu như hôn mê, hoạt động yếu bơi, bắt mồi yếu

Ở tôm thẻ chân trắng: các dấu hiệu bệnh rõ ràng như cơ thể tôm dị hình (chủy đầu, phụ bộ, sống lưng, đuôi), vỏ thô ráp, sần sùi, sợi anten cong queo, lồng ngực cong 45-90°. Tốc độ tăng trưởng con non bị RDS có biểu hiện tăng trưởng không đồng đều và hệ số biến đổi trong lượng (CV) có thể cao hơn 30% (tôm phát triển bình thường hệ số này sẽ nằm trong khoảng 10-20%)

Ở tôm sú: vỏ chuyển sang màu xanh, phần bụng màu trắng đục, vỏ biến dạng (khớp ngực ngắn, các khớp nối ở phần bụng lồi ra) hoặc nhiều trường hợp tôm sú nhiễm IHHNV không có các triệu chứng lâm sàng nên khó phát hiện nếu không thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán. Tôm bắt đầu hao hụt nhiều hơn sau 10-20 ngày thả giống.

Phương pháp kiểm tra: xét nghiệm PCR sẽ cho biết tôm có nhiễm virus này không.

Tôm nhiễm IHHNV

3. Ảnh hưởng của IHHNV tới tôm

Virus IHHNV ký sinh trong tế bào nhân tuyến anten, tế bào hệ bạch huyết, tế bào mang, tế bào thần kinh, chúng có khả năng ẩn và vùi làm hoại tử và sưng to nhân vật chủ.

Ảnh hưởng của IHHNV đối với tôm thẻ làm giảm tỷ lệ sống, tốc độ tăng trưởng giảm (10-30%) hoặc nặng hơn có thể làm tôm chậm lớn hơn 30-50̀̀̀̀̀̀̀̀% so với bình thường, kích thước tôm trong đàn không đồng đều, giảm kích thước tổng thể khi thu hoạch. Các dị tật ở tôm thẻ làm giảm giá trị thương phẩm. Ở tôm sú nhiễm IHHNV nếu phát hiện bệnh trễ tỷ lệ chết cao.

Những con tôm bệnh yếu ớt có thể bị những con tôm khỏe ăn thịt và lây lan bệnh, với những con sống sót được cũng sẽ mang mầm bệnh virus suốt đời và có khả năng tiếp tục truyền bệnh. Gặp điều kiện bất lợi tác động làm suy giảm hệ miễn dịch của tôm, tác động các cá thể đã mang sẵn mầm bệnh sẽ bùng phát bệnh.

Những quan sát từ thực tế ao nuôi và trong điều kiện thí nghiệm cho thấy IHHNV nhiễm trùng có thể làm chậm tỷ lệ tử vong ở những quần thể bị nhiễm Virus hội chứng đốm trắng (WSSV) do sự cạnh tranh của virus có thể xảy ra.

4. Giải pháp phòng trị bệnh IHHNV hiệu quả

Virus IHHNV xuất hiện phổ biến nhưng hiện tại chưa có thuốc đặc trị bệnh nên việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bà con quản lý dịch bệnh một cách tốt nhất:

Phát hiện sớm tôm giống bị nhiễm IHHNV để loại trừ khi tôm bố mẹ hoặc hậu ấu trùng.

Chọn thả giống tôm sạch bệnh, thực hiện kiểm tra bằng phương pháp PCR từ các cơ sở cung cấp uy tín có minh chứng đạt các tiêu chuẩn về nguồn gốc, cơ sở sản xuất giống, chứng nhận kiểm dịch âm tính với các bệnh trên tôm.

Có thể sử dụng kỹ thuật sốc postlarvae bằng formol (150-200ppm) trong 30 phút rồi sục khí để loại bỏ cá thể yếu mang mầm bệnh.

Nếu phát hiện IHHNV trong ao nuôi thương phẩm thực hiện các biện pháp ổn định môi trường nuôi nhằm giảm thiểu thiệt hại, báo cho các bộ địa phương để xác định bệnh tình và có hướng xử lý phù hợp.

Cải tạo ao nuôi đúng kỹ thuật, diệt tạp diệt khuẩn kỹ trước khi thả nuôi.

Dùng lưới ngăn chặn các loại còng, tôm, cua, tép nhỏ vào ao.

Trong quá trình nuôi, điều quan trọng là đảm bảo sự ổn định của môi trường trong các mức tối ưu cho sự phát triển của tôm: pH 7,5-8, độ kiềm 80-120mg/l, độ trong của nước 30-35cm,...

Định kỳ diệt khuẩn ao nuôi bằng Mega Vir/ Goal Vir để kiểm soát lượng vi khuẩn có hại trong ao nuôi.

Diệt khuẩn ao nuôi

Loại bỏ chất thải hữu cơ, giữ nền đáy ao sạch bằng vi sinh Mega Lact/ UFO

Xử lý khí độc thường xuyên bằng Nitro Care/ Mega Sol

Ngoài các giải pháp môi trường, cần giúp tôm tăng khả năng chống chịu của cơ thể bằng cách bổ sung vào các bữa ăn cho tôm các vitamin, men vi sinh, khoáng chất cần thiết.. tăng cường hệ miễn dịch, tôm sinh trưởng nhanh.

Để hoàn thiện dinh dưỡng cần thiết cho tôm, kích thích tôm ăn ngon bổ sung thêm sản phẩm tăng trọng thảo dược Mega Gain

Bổ sung dinh dưỡng cho tôm phát triển nhanh

Trường hợp xử lý ao tôm bị bệnh cần dùng thuốc sát trùng chlorine để giảm thiểu và diệt virus trước khi xả thải ra môi trường, cải tạo ao kỹ sau khi thu hoạch để không lây lan bệnh ra diện rộng và các vụ mùa sau.

Như vậy BIOAQUA GROUP đâ thông tin đến bà con cách thực hiện các biện pháp quản lý môi trường ao nuôi cũng như bổ sung dinh dưỡng cho tôm để phòng bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan biểu mô (IHHNV) trên tôm hiệu quả nhất. Nếu bà con vẫn còn những thắc mắc về cách thực hiện và sử dụng các sản phẩm, vui lòng liên hệ trực tiếp bộ phận kỹ thuật sẽ hỗ trợ nhanh nhất đến cho bà con.